Νέστωρ, ένας σοφός ταξιδευτής…

«Ο Νέστωρ είναι ένας γέροντας σοφός, συνετός, που οι συμβουλές και οι ιστορίες του ακούγονται με προσοχή και σεβασμό. Μέρος της σοφίας του οφείλεται στα ταξίδια που έκανε σε όλη την Ελλάδα και ακόμα πιο πέρα… Γνώριζε ανθρώπους, άκουγε τις ιστορίες τους, έβλεπε μέσα από τα μάτια τους και μάθαινε από τις εμπειρίες τους.

Η σοφία του έγινε τόσο μεγάλη, που συναγωνιζόταν αυτή του Χρόνου, για αυτό και μέχρι σήμερα επισκέπτεται όσους έχουν κάτι να πουν και κάτι να αφηγηθούν από τη ζωή τους, τους βοηθά να ξεμπλέκουν το κουβάρι των αναμνήσεών τους, ξεκλειδώνει τη φαντασία τους και τους αφήνει να μιλήσουν για κρυμμένα συναισθήματα. Έτσι, έφτασε και στην Κοζάνη, και θέλησε να ακούσει από τους δικούς της σοφούς τα βιώματα και τις ιστορίες τους, ήθελε να ξετυλίξει το κουβάρι των σκέψεων και να ταξιδέψουν σε φανταστικά μέρη μέσα από ιστορίες που οι ίδιοι θα έφτιαχναν…»

Όλα αυτά άρχισαν να παίρνουν μορφή σε έναν χώρο ζεστό, που οι άνθρωποι του σέβονταν τους σοφούς της περιοχής, τους φιλοξενούσαν με αγάπη και στέκονταν δίπλα τους στα δημιουργικά ταξίδια του νου και της σκέψης , δίνοντας φωνή σε ιστορίες που ήταν από καιρό ξεχασμένες…

«Ιστορίες γεμάτες φαντασία»

Στόχοι Προγράμματος:

1) Συγκέντρωση σε ένα οπτικό ερέθισμα (κάρτα)
2) Ανάπτυξη λεξιλογίου σχετικού με την κάρτα
3) Συζήτηση και ολοκλήρωση των έργων (οδηγίες) σε κάθε συνάντηση
4) Ενίσχυση συνεργασίας μεταξύ των μελών για επίτευξη συγκεκριμένου στόχου (συγγραφή ιστορίας)
5) Ενίσχυση της κοινωνικοποίησης των μελών μέσω της συνεργασίας και της εβδομαδιαίας συνάντησης
6) Ενίσχυση της αυτοεκτίμησης μέσα από την ενεργό συμμετοχή τους στην παραγωγή έργου (κατασκευή ιστορίας)
7) Δημιουργική έκφραση των μελών

Δομή Προγράμματος:

• Χτίζοντας τον ήρωα της ιστορίας.
  Τα μέλη κλήθηκαν να επιλέξουν μια κάρτα που τους αρέσει και τους εκφράζει. Μέσα από τη συζήτηση και την καθοδήγηση προχώρησαν στην απόδοση χαρακτηριστικών εξωτερικών και εσωτερικών στα πρόσωπα που διάλεξαν. Υποέργο της συνάντησης για ενίσχυση της δυσκολίας ήταν να τους δοθεί η οδηγία ότι αυτό θα γίνει ιστορία με πιο «μαγικά» και παραμυθιακά στοιχεία, ώστε να ασχοληθούν με τη μεταφορική και συμβολική έννοια των ερεθισμάτων.
• Επιλογή τόπου δράσης
  Σε επόμενη συνάντηση τα μέλη διάλεξαν μέσα από κάρτες που απεικόνιζαν τοπία και κλήθηκαν να επιλέξουν με διπλό κριτήριο. Αυτό που τους εκφράζει από τη μια και αυτό που ταιριάζει με την ιστορία από την άλλη. Η συζήτηση αφορούσε στην περιγραφή της κάρτας (κυριολεκτικά) και πώς θα μπορούσε να ταιριάξει με την ιστορία (συμβολικά).Ενίσχυση στη διαδικασία της απόδοσης λέξεων ήταν ότι βοηθούν τη συντονίστρια για να μπορέσει να τα συνθέσει και να ολοκληρώσει την παράγραφο.
• Ορίζοντας το πρόβλημα που θα συναντήσει ο ήρωας
  Σε αυτό το σημείο δεν υπήρχαν κάρτες για να γίνει η έναρξη της συζήτησης, αλλά ζητήθηκε από τα μέλη να ακούσουν την ιστορία μέχρι το σημείο που γράφτηκε, να συνθέσουν τις πληροφορίες, να τους υπενθυμιστεί τι είχαν αναφέρει σε προηγούμενες συναντήσεις και να αποφασίσουν ποιο θα είναι το πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει ο ήρωας.
• Επίλυση του προβλήματος και αισιόδοξο τέλος
  Στο τελευταίο βήμα της ιστορίας τα μέλη βρήκαν τους συμμάχους- βοηθούς του ήρωα και ποια θα ήταν η λύση που θα έφερνε το χαρούμενο τέλος. Σε αυτό το σημείο συζητήθηκαν συναισθήματα που βιώνουν οι πρωταγωνιστές της ιστορίας, αλλά και πώς νιώθουν τα ίδια τα μέλη για τη συγκεκριμένη διαδικασία.

«Προσωπογραφίες…»

Στο παρόν πρόγραμμα νοητικής ενδυνάμωσης μέσα από τη θεραπεία δι’ αναμνήσεων στο μεσαίο και υψηλά λειτουργικό επίπεδο των εξυπηρετούμενων ασχολούμαστε περισσότερο με τις λειτουργίες της μακρόχρονης μνήμης και την ανάκληση αυτοβιογραφικών πληροφοριών.

Η αυτοβιογραφική μνήμη στον άνθρωπο εξυπηρετεί την κατασκευή μια έννοιας εαυτού. Αποτελείται από βιωματικές πληροφορίες είτε όπως τις ζήσαμε οι ίδιοι είτε όπως μας της αφηγήθηκαν οι άλλοι στη ζωή μας. Στο κομμάτι αυτό ανήκει μεγάλο μέρος της σημασιολογικής μνήμης και συμβάλλει στην επίγνωση του εαυτού. Η αυτοβιογραφική μνήμη έρχεται στην επιφάνεια με τη μορφή αφηγήματος, για αυτό και μπορεί να περιγραφεί με όρους γνωστικών διεργασιών, καθώς για να ανασυρθεί και να επικοινωνηθεί αυτή η αίσθηση, οι μνήμες πρέπει να είναι χρονικά και λογικά οργανωμένες. Τα γεγονότα παίρνουν τη μορφή σειράς (σειροθέτηση) και ακολουθίας, η οποία έχει νόημα και λογική συνέχεια.

Πιο συγκεκριμένα στους ασθενείς με άνοια η ενασχόληση με την αυτοβιογραφική μνήμη και τις αναμνήσεις, συντελεί στη διατήρηση της αναπαράστασης τους εαυτού τους, συμβάλει στην ανάκτηση της εικόνας τους και ενισχύει την κοινωνική συμβολή.

Το πρόγραμμα «Προσωπογραφίες…» που υλοποιείται στο Ειδικό Κέντρο Ημέρας για πάσχοντες από Alzheimer, στην Κοζάνη είναι εμπνευσμένο από τις θεωρίες για τη θεραπεία μέσω των αναμνήσεων και από το υλικό- προσαρμοσμένο στις ανάγκες και στο επίπεδο των συμμετεχόντων από τις θεραπευτικές κάρτες «Φωτόδεντρα» (https://3teleies.gr/wp-content/uploads/2020/09/ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΑ-ΚΑΡΤΕΣ.pdf).

Με αφορμή μια κάρτα και τον τίτλο της ανασύρονται αναμνήσεις, με σκοπό να δομηθούν σε χρονική σειρά και να πάρουν τη μορφή προσωπικού ημερολογίου, εξ’ ου και ο τίτλος «Προσωπογραφίες…».

Για να μπορέσουμε να ενισχύσουμε τη σύνδεση της ανασυρόμενης ανάμνησης με τις υπόλοιπες λειτουργίες της μνήμης, μοιράζονται στους συμμετέχοντες φύλλα εργασίας σχετικά με τον τίτλο της συνάντησης (σταυρόλεξα, ασκήσεις κατηγοριοποίησης, λέξεις).

Πιο συγκεκριμένα, οι λειτουργίες οι οποίες ενισχύονται είναι:

• Ακολουθία οπτικών εντολών (κατονομασία αυτού που βλέπουν στην κάρτα και υποθέσεις για τα πιθανά θέματα συζήτησης)
• Ακολουθία ακουστικών εντολών (για όσους συμμετέχοντες αδυνατούν να διαβάσουν και να γράψουν, οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις δίνονται προφορικά)
• Γραφή καθ’ υπαγόρευση (μέσα από την απάντηση των ερωτήσεων που ακολουθούν κάθε κάρτα ή μέσα από τις οδηγίες των ερωτήσεων στα φύλλα εργασίας)
• Ανάκληση παλαιών πληροφοριών (μέσα από την κάρτα ανασύρονται σημαντικές αναμνήσεις από πρόσωπα, γεγονότα, σημαντικές πληροφορίες που έχει συγκρατήσει ο συμμετέχων)
• Καταχώρηση (μετά την ολοκλήρωση των αναμνήσεων οι συμμετέχοντες επιλέγουν λέξεις που θέλουν να κρατήσουν, επιχειρείται η εκμάθησή τους και η ανάκλησή τους έπειτα από μερικά λεπτά. Προς ενίσχυση της συγκεκριμένης λειτουργίας οι συμμετέχοντες μαθαίνουν να χρησιμοποιούν την κωδικοποίηση ή άλλους εναλλακτικούς τρόπους συγκράτησης της πληροφορίας).

Διαβάστε την ιστορία της Ομάδας Νοητικής Ενδυνάμωσης του Ειδικού Κέντρου Ημέρας για πάσχοντες από Alzheimer με τίτλο: «Ο ΧΙΟΝΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΟΥΣΕ ΤΗ ΖΕΣΤΗ» εδώ. (κατεβάστε το pdf αρχείο)

Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης